„Jedna ściana – Trzy drogi” – Baranie Rogi, ściana południowo-zachodnia

Baranie Rogi (2 526 m n.p.m.) to wybitny, dwuwierzchołkowy szczyt (pomiędzy „rogami” przełęcz Barania Szczerba) wznoszący się ponad dolinami Pięciu Stawów Spiskich (odnoga Doliny Małej Zimnej Wody), Doliną Czarną Jaworową i Doliną Dziką, stanowiącą jedno z rozgałęzień Doliny Zielonej Kieżmarskiej. Wierzchołek główny położony jest nieco ponad 100 m od głównej grani Tatr, gdzie punktem zwornikowym jest Wyżni Barani Zwornik.

Baranie Rogi, ściana południowo-zachodnia

Od sąsiednich szczytów oddzielają go przełęcze: Barania – od Spiskiej Grzędy, Śnieżna – od Śnieżnego Szczytu i Stolarczyka – od Czarnego Szczytu. Charakterystyczne, rozległe spłaszczenie grzbietowe wyprowadzające na wierzchołek, tzw. Barania Galeria jest doskonale widoczne od południowego-zachodu. Pokrywa je rumowisko głazów i bloków, podcięte szeroką i skrzesaną południową i południowo-zachodnią ścianą. Oba urwiska opadające do Doliny Pięciu Stawów Spiskich mają ok. 200 m wysokości. Sam wierzchołek jest łatwo dostępny z doliny Pięciu Stawów Spiskich przez Baranią Przełęcz (od schroniska Teryho, 2 godz.).

Mapa: J. Kurczab, M. Wołoszyński, NAJPIĘKNIEJSZE SZCZYTY TATRZAŃSKIE, Sport i Turystyka, 1991 r.

W ramach cyklu „Jedna ściana – Trzy drogi” chciałbym zaproponować drogi wiodące przez „pas” płyt w lewej części południowo-zachodniej ściany, tuż w pobliżu ostrza zachodniego filara. W większości drogi są lite, o pewnej skale i oferujące różnorodne wspinanie, w terenie w którym nie sposób się zgubić. Kilka wiodących formacji ściany prowadzi nas bowiem nieomal jak po sznurku. Na początku szeroka i prawie 80 m wysokości płyta, wyprowadza w system płytowych ścianek (kolejne 50-60 m), powyżej których osiągamy charakterystyczną poprzeczną trawiasto-gruzową rampę (możliwość wycofu-ucieczki w prawo, na Baranią Galerię). Ponad rampą, wszystkie trzy drogi, ponownie wchodzą w bardzo estetyczne i wyraźne płyty. Drogi oferują pewną asekurację z kostek i friendów, więc młotek przyda się jedynie do dobicia, dość licznych, stałych haków. Proponowany zestaw dróg idealnie pasuje na pierwszy w sezonie, dwudniowy wypad w Tatry, bądź też, jego przyjemne zakończenie. W upalny, letni dzień, ściana intensywnie się nagrzewa. W razie dysponowania jednym dniem, warto pamiętać, że pod ścianę „jest kawałek”, więc jeśli wybierzemy się na Baranie Rogi wprost ze Starego Smokowca, czeka nas sporo maszerowania.

Proponowane drogi:

1. „Šádkova cesta”, IV, 3-4 godz., J. Šádek, J. Renerová, 25. 7. 1949 r.

2. „Traja kamaráti”, V+, 3-4 godz., R. Béreš, V. German, L. Hlivják , 29.8.2014 r.

3. „Indiánske leto”, VII-, 4 godz., K. Húserková, M. Červienka, 29.-30.11.2014 r.

Sprzęt: zestaw standardowy

Na wszystkie trzy drogi możemy wybrać się bez haków i młotka, choć osobiście zalecam zabranie tego ostatniego – choćby po to by podobijać zastane haki. Na drodze „Indiánske leto” poza zestawem standardowym przydadzą się też mniejsze mechaniki.

Podejście:

• od schroniska Tery’ ego – 1 godzina
• od Starego Smokowca, przez Hrebieniok i Dolinę Małej Zimnej Wody – 3h30min-4h

Podejście pod pd-zach. ścianę Baranich Rogów

Alternatywnie pod ścianę dostaniemy się również schodząc w prawo, ze szlaku zielonego wiodącego na Lodową Przełęcz, w perć wiodącą na Lodowy Szczyt. Wówczas podążamy dnem Doliny Pięciu Stawów Spiskich i będąc vis-à-vis południowej ściany Baranich Rogów podchodzimy wprost do góry, pod lekko podciętą skalno-trawiastą bulę u jej podnóża – tzw. Niżnie Baranie Spady. Od podstawy buli, łatwym terenem, stromo w górę obchodząc wyraźne skalne podcięcie buli od lewej wychodzimy na jej spiętrzenie i jednocześnie osiągamy podstawę ściany – od schroniska 1 godz.

Dojście pod południowo-zachodnią ścianę Baranich Rogów. Mapa – http://adventuremapping.pl/

Zejście: 1h30min

Drogi kończą się na skraju Baraniej Galerii, skąd na wierzchołek Baranich Rogów, po blokach i bez trudności jeszcze ok. 60-80 m. Ze szczytu schodzimy wzdłuż grani, wyraźną ścieżką po blokach. Na wysokości charakterystycznej turni, tzw. Barania Baszta, droga zejściowa kluczy pomiędzy żeberkami i żlebikami, ale cały czas jej przebieg, jest bardzo wyraźny. Ostatnia turniczka przed przełęczą, to Barani Mnich, którego możemy obejść, schodząc ok. 15 m żlebem, a następnie, po poziomicy, przez stromy stok, dostać się na Baranią Przełęcz, albo przejść przez wąskie skalne „wrótka” w ściance Baraniego Mnicha (I) i dalej ściśle granią zejść na Baranią Przełęcz (od szczytu 20-30 min). Z przełęczy, mocno połupanym żlebem, wybierając bardziej skaliste fragmenty w jego obrębie, do wyraźnej jasnej grzędy, którą już w nieco mniej kruchym terenie do jej podstawy. Następnie skośnie w lewo, przez dolne, szersze partie żlebu, na szeroki stok usypiskowy, którym, ścieżką, za kopczykami, w lewo skos w pobliże stoków Skrajnej Spiskiej Turniczki. Dalej wyraźną, stromą ścieżką w dolne partie stoków, gdzie już łagodniej i trawersem do dna doliny Stawów Spiskich i schroniska (od przełęczy 1h).

JEDNA ŚCIANA – TRZY DROGI

Baranie Rogi, ściana południowo-zachodnia, schemat.

1. „Šádkova cesta”, IV, 3-4 godz., J. Šádek, J. Renerová, 25. 7. 1949 r.

Droga staruje u nasady jasno-zielonych płyt w obrębie krótkiej grzędy w lewej części pd-zach. ściany. Płytami na wyraźną półeczkę u podstawy wielkiej płyty. Trawers 25-30 m w lewo (po drodze spit z drogi „Indiańskie Lato”). Ze stanowiska (2 haki) w górę płytką (III+), niezależnie od obranego wariantu, tj. jej lewą, środkową, czy prawą jej częścią pod niewielką przewieszkę i przez nią (IV-) na lewy skraj płyty, którą już łatwiej (II+/III) do stanowiska u podstawy jasnego kominka (stanowisko nr 2). Jasnym kominkiem, ok. 15-20 m w górę (III), do podstawy charakterystycznego bloku, który omijamy płytkim kominkiem z prawej strony, po czym, cały czas kierując się na widoczną w górze, po lewej stronie turnicę, przez płytę (IV-/IV) i kolejny kominek (pod koniec krucho), na wygodne stanowisko nr 3 za wspomnianą turnią. Ze stanowiska, półeczkami w prawo w skos ok. 10 m (I-II) i dalej w górę, wprost przez wyrwę w pasie małych przewieszek (IV-), do systemu rys w obrębie szerokiej ciemnej płyty. Rysami w górę (III) w kierunku widocznych dwóch „dziobów” w obrębie filara. Stanowisko nr 4 wypada, na niewielkiej półeczce pod wspomnianymi dziobami. Kolejny wyciąg (50 m) wiedzie łatwym terenem, przez wyraźne stopnie skalne w prawo w skos (I-II), pod krótki kominek z zatartym friendem (II), ponad którym wchodzimy w dolne partie rampy, biegnącej w skos pd.-zach. ściany (możliwość wycofu w kierunku Baraniej Galerii). Ponad rampą, w lewo, skośnym, zacienionym zacięciem (krucho, hak) na siodełko w filarze (bardzo wygodne stanowisko, duży blok zjazdowy – możliwość wycofu zjazdem do Baraniego Żlebu u podstawy zachodniej ściany). Ponad nami wznosi się kant zielonkawej płyty południowo-zachodniej ściany, z drogami „Traja kamaráti” i „Indiánske leto”, od lewej ograniczony wyraźnym zacięciem. Na lewo od zacięcia, bezpośrednio nad stanowiskiem znajduje się, kończąca drogę, bardzo ładna płyta. Startując z siodełka w filarze, przed nami długi, 55 m wyciąg, w lewo w skos przez płyty (w rozwidleniu rysek, stanowisko pośrednie). W miejscu przełamania płyty, przez mini przewieszkę (IV) na ostrą grań, którą (II) w prawo, jeszcze ok. 15 m do stanowiska z bloków. Przed nami jeszcze 8 m łatwej grani (O+) i po blokach na skraj Baraniej Galerii, skąd na wierzchołek jeszcze 60 m (bez trudności).

1. Podejście pod drogę – zielonkawe, płytowe żeberko. 2. Pierwszy wyciąg. 3. Jasny kominek. 4. Wygodne stanowisko na siodełku filara. 5. Płyty w środkowej partii drogi. 6. Płyta i grań kończące drogę. 7. Przebieg „Šádkovej cesty”

2. „Traja kamaráti”, V+, 3-4 godz., R. Béreš, V. German, L. Hlivják , 29.8.2014 r.

Wejście w drogę, kilka metrów na prawo od „Šádkovej cesty”, w lewej części wielkiej płyty, położonej między środkową depresją ściany a zachodnim filarem. Ze stanowiska wprost przez lewy skaj niewielkich przewieszek w przełamaniu płyty i dalej w górę, już po leżącej płycie do skośnej ryski (V+). Rysą w płycie, w lewo do góry do jej końca, skąd łatwo przez krótki kominek na trawiastą półeczkę (50 m, stanowisko). Z półki, przez niewielkie, leżące prożki, pod kominek, z końca którego kilkanaście metrów w skos w prawo, przez płytę, pod niewielką przewieszkę (IV+). Powyżej przewieszki, cały czas skośnie w prawo, ku widocznemu przełamaniu płyt, pod wyraźny, krótki kominek (stanowisko, 2 haki, 55 m). Po lewej stronie, powyżej płyt ciągnie się na kilkanaście metrów, wyraźna krawędź okapu. Trawersujemy w lewo, ok. 12 m po płycie, poniżej okapu, mijamy stały hak i wprost przez okapik wchodzimy do rysy ponad nim (V+). Rysą w płycie kilka metrów w górę, po czym osiągamy krawędź ściany, tu o charakterze grzędy. Depresyjkami w jej obrębie, w górę, łatwiejszym terenem (II-III) skośnie w prawo, na widoczny już lewy skraj rampy (długie ekspresy, możliwe przesztywnienie). Rampą w prawo, między blokami, pod jasne prożki (stanowisko, 60 m). Powyżej stanowiska, nad rampą, ściana stopniowo spiętrza się i na linii „przecięcia z niebem” przechodzi w niewidoczną, wielką „zielonkawą płytę”. Po lewej stronie i nieco w górę, wyraźnie widać siodełko na przełamaniu ściany południowo-zachodniej na drodze Šádka. Wspinamy się wprost w górę, najpierw przez płytowe prożki, potem wyraźną rysą do widocznej wyrwy w przewieszkach pod zielonkawą płytą. Rysą w przewieszce (hak, V) na płytę i dalej, ciągle rysą (hak), jeszcze kilka metrów na wyraźny stopień (stanowisko, 50 m). Ze stopnia, porzucamy rysę (ta ciągnie się w górę) i trawersujemy w lewo, ok. 10 m do kolejnej rysy, którą w górę (V-) do krótkiego, połogiego kominka, którym w lewo na wyraźną płytę, blisko już krawędzi całej zielonkawej płyty. Wychodzimy połogą płytką na zasłany gruzem Barani Taras, skąd na szczyt bez trudności jeszcze 60-80 m.

3. „Indiánske leto”, VII-, 4 godz., K. Húserková, M. Červienka, 29.-30.11.2014 r.

Do podstawy płyty; albo z prawej zielonkawą, płytową grzędą (II) na szczyt buli, po czym trawers w lewo, ok. 10 m do stanowiska, albo wprost od dołu, przez jasne płyty (IV) na szczyt buli. Wejście w wielką płytę nad bulą ok. 25 m na lewo od środkowej depresji ściany, którą wiedzie droga Lukes-Sysel (IV). Płytą pod jej przełamanie i przez dwie małe przewieszki (VI) na jej bardziej połogą i gładką część. Kierunek dalszego wspinania wyznaczają widoczne spity. Płytą (VII-) pod wyraźną rysę, którą w górę, do końca (hak, VI-). Dalej, przez trawiaste stopnie i płytowe ścianki, łatwo (II) do stanowiska (hak + spit). Kolejny wyciąg prowadzi wprost, w prawą część widocznych w górze przewieszek. Od stanowiska, płytową ścianką, mijając po prawej małą przewieszkę (spit) i dalej wyrwą w przewieszkach (spit, VI+), na płyty powyżej. Teraz skośnie w górę, pod kolejną, długą przewieszkę. Jej prawym skrajem (spit, VI-), na płytę i przez kolejną przewieszkę, po wymyciach, płytami (spit) do stanowiska na prawym skraju ściany (55 m, stanowisko, dwa spity). Płytą pod przewieszkę z dziobem (VI+) i dalej rysą przechodzącą w płyty na półkę (40 m, stanowisko, spit+hak). Bezpośrednio nad stanowiskiem „bulderową ścianką” (VI-) na łatwiejszy teren, skąd przez rumosz rampy, na połogie ścianki, w obrębie których, szeroką rysą (III) do stanowiska z hakiem (60 m). Po lewej stronie widoczne siodełko pod turnicą na drodze Šádka. Przez przewieszkę (hak), na lewy skraj zielonakwej płyty (V+) i dalej wprost do góry, trzymając się blisko płytowego kantu filara (VI) do krawędzi ściany i bloków Baraniej Galerii.

Uwagi: Koledzy Tomasz Zając i Bartek Łabudzki, którzy w dniu 22 sierpnia 2015 r. powtarzali drogę, tak o niej piszą w serwisie tatry.przejscia.pl

Podsumowanie

Zainteresowanych dalszymi informacjami odsyłam do następujących publikacji:

1. M. Bobovcak, M.Jacina, „Vyber tatranskych stien – horolezecky sprievodca, Vysoke Tatry II – vychodna cast”, 2012 r.
2. J. Kurczab, M. Wołoszyński, „Najpiękniejsze Szczyty Tatrzańskie”, Sport i Turystyka, 1991 r.
3. W.H.Paryski, „Tatry Wysokie – przewodnik wspinaczkowy, cz. XX”, Sport i Turystyka, 1976 r.